Bugün, 21 Nisan 2025 Pazartesi
Tekstil ürünlerinde lif kompozisyonlarının belirlenmesi için Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) dünyada ilk olan bir analiz metodu geliştirdi. Uluslararası patenti de alınan çevreci metot, diğer metotlara göre kumaşların türünü çok kısa sürede, düşük maliyet ile analiz edilebilecek. Bu sayede özellikle gümrük girişlerindeki tekstil denetimleri kısalacak ve firmaların mal temini kolaylaşacak.
BURSA (İGFA) - BTÜ’de dünyada ilk olan hızlı ve düşük maliyetli “lif kompozisyon analiz metodu” geliştirildi. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenen buluş, ABD tarafından da tescillenerek tamamı BTÜ’ye ait olan ilk uluslararası patent oldu. Yüksek lisans tezi kapsamında geliştirilen analiz yöntemi sayesinde, iplik ve kumaş formundaki tekstil malzemelerinin içeriği daha hızlı ve düşük maliyetle belirlenebilecek. Yünlü, pamuklu ve viskonlu polyester kumaşların lif oranlarının ölçümlenebildiği test, var olan diğer analizlere göre çevreci, maliyeti düşük ve çok daha hızlı. Diğer test yöntemleri 2 gün içinde kumaşın lif kompozisyonunu belirlerken, BTÜ patentli yeni buluş yarım saat içinde sonuç veriyor. Diğer testlere göre yarı yarıya maliyeti düşük olan yeni buluş aynı zamanda çevreye hiçbir kimyasal atık bırakmıyor. BTÜ öğrencilerinden Seher Cihan Usul’un yüksek lisans tezinden yola çıkılarak, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Polimer Malzeme Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kenan Yıldırım tarafından geliştirilen analiz metodunun, tekrarlanabilirliği de yüksek…
HIZLI, MALİYETİ DÜŞÜK, ÇEVRECİ
Tekstil malzemelerinin lif karışım oranlarının günümüzde kimyasal ayırma metodu bazında TS EN ISO 1833 standardına göre yapıldığını anlatan Prof. Dr. Kenan Yıldırım, “Bu metot, hem kimyasal çözücü kullanılması ve su tüketimin fazla olması nedeniyle çevre kirliliği oluşturan, hem yavaş, hem de maliyeti yüksek bir metottur. Buluşumuz, ülkemizin Avrupa Birliği başta olmak üzere, üçüncü ülkelere ihracatında rekabetçiliğinin korunması ve güçlendirilmesi için elzem bir konu olan yeşil mutabakata uygun test ve analiz metodudur. Burada kompozisyon analizi 2 gün sürerken, analiz sürecinde kullanılan hipoklorit ve sülfürik asit gibi çözücülerin kullanımı doğaya zarar veriyor. Yaklaşık 3 litre suyun kullanıldığı bu analizde, yüksek oranda elektrik enerjisi tüketiliyor analizin sonuç tekrarlanabilirliği ise yeni geliştirilen metottan daha düşük” dedi.
SONUÇLARIN GÜVENİRLİLİĞİ YÜKSEK BİR METOT
BTÜ’nün geliştirdiği uluslararası patentli metot sayesinde, DSC cihazıyla kolay, hızlı ve düşük maliyetli lif kompozisyon analizinin yapıldığını vurgulayan Prof. Dr. Yıldırım, “DSC cihazında analiz edilen tekstil malzemesinin kompozisyon oranın hesaplanmasına yönelik yeni bir bilgisayar programı da yazılarak hesaplamanın bilgisayar ile yapılması sağlandı. Analiz, iplik ve kumaş formundaki polyester karışımlı tüm tekstil malzemelerine uygulanabilir. Analiz sadece yarım saat sürüyor ve metot validasyonu yapılmıştır” diye konuştu.
GÜMRÜKLERDEKİ YOĞUNLUK AZALACAK
Bu testin gümrük müdürlükleri ve valilikler tarafından çok sıkça kullanıldığını anlatan Kenan Yıldırım, “Valilikler, piyasadaki tekstil ürünlerinin etiket doğruluğunun denetimi amacıyla bu testi kullanıyor. Yine gümrüğe gelen her tekstil ürünün kumaş türü tespit edilerek ona göre vergilendirme uygulanıyor. Mevcut test, 2 gün sonunda sonuç verebildiği için gümrüklerde ciddi yoğunluk oluşuyor. Ancak bizim geliştirdiğimiz test metodu yarım saat içinde sonuç vereceği için ithalat süreci kısalacak, firmaların mal temini kolaylaşacak ve ucuzlayacak. Yine mevcut analizin, sonuç tekraralanabilirliğinin düşük olması nedeniyle taraflar arasında ihtilafa neden oluyordu. Bizim buluşumuz bu sorunu da ortadan kaldırıyor” ifadelerini kullandı.
Tekstil Üreticileri Bu Testi Yaptırmak Zorunda
Tekstil üreticilerinin, etiket bilgisi için tüm kumaşlara kompozisyon analizi yaptırmak zorunda olduğunu kaydeden Prof. Dr. Kenan Yıldırım, şunları sözlerine ekledi: “Geliştirilen ve patentlenen bu metot dünyada ilk… Devlet organlarının denetim süreçlerinde etiketteki bilgilerin doğruluğunun belirlenmesi analizlerinde, Milli Savunma Bakanlığı, Emniyet Müdürlüğü, Türk Hava Kurumu, Kredi ve Yurtlar Kurumu gibi devlet kurumları ile TOFAŞ, Oyak-Renault, BMC gibi büyük ölçekli özel kuruluşların alım satım sürecinde ürünün şartnameye uygunluğunun belirlenmesinde lif kompozisyonu parametrelerinin belirlenmesinde de kullanılabilmektedir.”
